Nowa polityka handlowa USA wywołuje wstrząsy w światowej gospodarce
Aktualna prognoza AHK World Business Outlook (WBO) na wiosnę 2025 r. wskazuje, że niemieckie firmy za granicą borykają się z pogarszającymi się warunkami prowadzenia biznesu i rosnącą niepewnością w niemal wszystkich regionach świata. Nastroje niemieckich firm na całym świecie odnośnie perspektyw biznesowych wyraźnie spadły. W szczególności zmiany w polityce handlowej USA wywierają presję na globalną gospodarkę.
„Nowa polityka handlowa Stanów Zjednoczonych uderza z pełną siłą w niemieckie firmy w ich zagranicznych lokalizacjach”, ostrzega Volker Treier, dyrektor ds. handlu zagranicznego w Niemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej (DIHK). „Polityka handlowa Stanów Zjednoczonych i międzynarodowe reakcje na nią wywołują fale uderzeniowe w globalnej gospodarce - inwestorzy tracą zaufanie do wiarygodnych warunków ramowych. W rezultacie inwestycje są odkładane lub całkowicie anulowane, a tradycyjne stosunki handlowe są poddawane ponownej ocenie”.
Tryb kryzysowy zamiast ożywienia – gorszy klimat biznesowy na całym świecie
AHK World Business Outlook opiera się na opiniach około 4600 niemieckich firm z ponad 90 krajów, które zostały przebadane w okresie od 17 marca do 14 kwietnia 2025 roku. Okres badania zbiegł się zatem z okresem znaczących wstrząsów geopolitycznych - w tym z „Dniem Wyzwolenia” Donalda Trumpa i jego bezpośrednimi konsekwencjami dla polityki handlowej.
Globalne nastroje są ponure: tylko 19% firm spodziewa się poprawy lokalnej gospodarki, w porównaniu do 27% jesienią. Odsetek tych, którzy spodziewają się pogorszenia, wzrósł do 33 procent.
Nieprzewidywalny kurs: amerykańska polityka mocno uderza w niemieckie firmy
Na całym świecie 60 procent niemieckich firm obawia się, że polityka handlowa USA będzie miała negatywny wpływ na ich lokalną działalność. Szczególnie uderzające jest to, że po tak zwanym „Dniu Wyzwolenia” odsetek firm na całym świecie, które spodziewają się negatywnych skutków, wzrósł z 56 do 69 procent. W USA aż 85 procent niemieckich firm prowadzących działalność na tamtejszym rynku spodziewa się ograniczeń w wyniku amerykańskiej polityki handlowej - więcej niż w jakimkolwiek innym regionie na świecie.
Zaufanie do globalnych mechanizmów rynkowych ulega erozji. Odbija się to na dynamice inwestycyjnej. Zmiana nastrojów jest zauważalna w całej Ameryce Północnej (USA, Meksyk, Kanada), jednak Stany Zjednoczone, tradycyjnie silna lokalizacja inwestycji, wyróżniają się szczególnie negatywnie: tylko 24 procent firm planuje tam zwiększyć swoje inwestycje (spadek z 37 procent poprzednio). Plan przyciągnięcia inwestycji do kraju poprzez nową politykę gospodarczą USA nie wydaje się działać, wręcz przeciwnie: 29 procent firm chce nawet zmniejszyć swoje budżety inwestycyjne.
Polityka wpływa na nową ocenę ryzyka
Po raz pierwszy od lat firmy wymieniają warunki polityczne jako największe ryzyko biznesowe (49 procent) - wyprzedzając słaby popyt (46 procent). W USA sytuacja jest szczególnie dramatyczna: siedem na dziesięć firm postrzega politykę jako główny problem.
Inne czynniki ryzyka to niedobór wykwalifikowanych pracowników (34 proc.), rosnące koszty pracy (33 proc.) i nowe bariery handlowe, takie jak preferowanie krajowych dostawców. Na całym świecie 26 procent firm odczuwa tego skutki - w USA aż 71 procent.
Plany inwestycyjne i kadrowe również wyraźnie odzwierciedlają obawy firm: tylko 28 procent ankietowanych na całym świecie firm zamierza zwiększyć swoje inwestycje, natomiast 21 procent planuje cięcia. Ostrożność dominuje także, jeśli chodzi o zatrudnienie: 31 procent planuje zwiększyć liczbę pracowników, a 16 procent spodziewa się redukcji stanu zatrudnienia.
Globalne wyzwania będą się nasilać w perspektywie średnioterminowej
Przedsiębiorcy w ankiecie wskazali na obecne obciążenia dla biznesu, podkreślając zarazem, że trudna sytuacja utrzyma się także w kolejnych latach. Przede wszystkim konflikty handlowe i tendencje protekcjonistyczne (64%) są postrzegane jako kluczowe wyzwania na najbliższe pięć lat. W szczególności wskazują na:
- cła i cła odwetowe - 77 proc. firm uważa to za główny problem
- polityczny wpływ na łańcuchy dostaw - 63 proc. firm
- zakłócenie konkurencji poprzez subsydia i politykę przemysłową - 32 proc. firm.
Ponadto firmy wymieniają wśród czynników negatywnie wpływających na biznes wyzwania strukturalne, takie jak inflacja i polityka pieniężna (42 procent), rosnąca fragmentacja rynków (40 procent) oraz transformacja cyfrowa i sztuczna inteligencja (również 40 procent).
Światowy handel słabnie - globalny wzrost pod presją
Prognoza Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) na 2025 rok przewiduje globalny wzrost na poziomie zaledwie 2,8% - znacznie poniżej długoterminowej średniej wynoszącej 3,7%. Wzrost globalnego handlu wyniesie według prognoz zaledwie 1,7% w 2025 r.; 2,5% w 2026 r. - co jest kolejnym wskaźnikiem utrzymującego się słabego wzrostu światowej gospodarki.
