Niemiecka Rada Ekspertów Gospodarczych obniżyła prognozy dotyczące wzrostu gospodarczego w opublikowanym 21 maja raporcie. Mimo, iż nowy rząd federalny planuje znaczące inwestycje, niemiecka gospodarka w najbliższych miesiącach pozostanie w stagnacji - eksperci spodziewają się zerowego wzrostu produktu krajowego brutto PKB w 2025 roku. Jeszcze jesienią Rada spodziewała się wzrostu o 0,4 procent.
Pięcioosobowa Rada stwierdziła, że niemiecka gospodarka nadal znajduje się w „wyraźnej fazie spowolnienia”. Gospodarka może się nieco ożywić w 2026 r., ze wzrostem na poziomie jednego procenta. Eksperci wskazują jednak na okoliczności, które będą miały wpływ na to, czy Niemcy powrócą na drogę wzrostu gospodarczego w perspektywie średnio- i długoterminowej.
Wnioski z raportu są następujące:
- Niemcy nadal znajdują się w fazie osłabienia koniunkturalnego. PKB prawdopodobnie ulegnie stagnacji w tym roku i wzrośnie o 1,0% w 2026 roku,
- jeśli środki z pakietu finansowego zostaną wykorzystane na dodatkowe inwestycje, pobudzi to wzrost w perspektywie średnioterminowej. Należy jednak unikać wydatków konsumpcyjnych finansowanych długiem i wprowadzić rozwiązania instytucjonalne zapewniające wykorzystanie funduszy w sposób ukierunkowany na inwestycje,
- nadmierna biurokracja powinna być redukowana bardziej konsekwentnie niż w przeszłości, aby zmniejszyć obciążenie firm we wszystkich obszarach. Nowe regulacje powinny być skuteczne, przyjazne dla użytkownika i możliwe do wyegzekwowania, aby nie utrudniały działania firm, obniżając ich efektywność,
- zmiany strukturalne są nieuniknione i w przyszłości dotkną również dotychczas silne gospodarczo regiony. Ukierunkowana regionalna polityka gospodarcza powinna uwzględniać przyszłe potrzeby regionów szczególnie eksponowanych na procesy transformacji, a środki powinny być wykorzystywane na odpowiednie wspieranie procesów transformacji.
Niemiecka gospodarka od dwóch lat znajduje się w fazie recesji. Eksperci ekonomiczni uważają, że wzrost jest hamowany przez biurokratyczne wymogi i długotrwałe procedury wydawania zezwoleń. Również nieprzewidywalna polityka celna prezydenta USA Donalda Trumpa stała się znaczącym obciążeniem dla zorientowanej na eksport niemieckiej gospodarki. Według wiosennego raportu, wynikające z tego przyspieszone zmiany strukturalne wpłyną również na sektory i regiony Niemiec, które wcześniej były silne gospodarczo.
Spodziewane wyższe bezrobocie
Nowy rząd federalny, w którego skład wchodzą CDU/CSU i SPD, zamierza pobudzić wzrost niemieckiej gospodarki za pomocą pakietu finansowanego kredytami w wysokości 500 miliardów euro. Środki te przeznaczone mają zostać na dodatkowe inwestycje w infrastrukturę i ochronę klimatu. Eksperci ekonomiczni uważają, że kluczowe znaczenie będzie miało to, w jaki sposób fundusze te zostaną faktycznie wykorzystane: im więcej środków zostanie przeznaczonych na dodatkowe inwestycje publiczne, tym większe będą długoterminowe efekty wzrostu.
Eksperci podkreślają, że pakiet stanowi wielką szansę - jeśli zostanie właściwie wykorzystany, fundusze mogą przygotować Niemcy na przyszłość i przywrócić gospodarkę na ścieżkę wyższego wzrostu.
Według raportu słabość gospodarcza jest również widoczna między innymi na rynku pracy. Według Federalnej Agencji Pracy wiosenne ożywienie było stosunkowo słabe w kwietniu. Eksperci ekonomiczni spodziewają się, że stopa bezrobocia wzrośnie do 6,2 procent w 2025 roku.
Kredyty nie na cele konsumpcyjne
Eksperci prognozują dalszy spadek inflacji do średnio 2,1 procent w 2025 roku i 2,0 procent w 2026 roku. Jednak prognoza ta jest nadal „obarczona dużą niepewnością”. Wpływ na inflację mogą bowiem mieć ewentualne konflikty handlowe. Szeroko zakrojone programy wydatków niemieckiego rządu mogą również pobudzić popyt krajowy i ponownie przyspieszyć wzrost cen.
Aby zapobiec wydawaniu środków z pakietu na konsumpcję lub na pozycje budżetowe, które zostały już wcześniej zaplanowane, eksperci ekonomiczni wzywają rząd do wprowadzenia jasnych wytycznych ustawowych. Rekomendują, aby co najmniej dziesięć procent budżetu podstawowego zgodnie z prawem musiało zostać przeznaczone na inwestycje. Według ekspertów, Niemcy są narażone na ryzyko niespełnienia celów zadłużenia UE poprzez pakiet finansowy w wysokości miliarda euro na obronność i infrastrukturę.
Eksperci ekonomiczni dostrzegają również znaczne zaległości w redukcji biurokracji. Organizacje biznesowe postrzegają obciążenia biurokratyczne, takie jak ustawa o łańcuchu dostaw, jako jedną z głównych przyczyn załamania gospodarczego.
Eksperci przestrzegają również przed powstrzymywaniem zmian strukturalnych za pomocą dotacji, np. poprzez utrzymywanie miejsc pracy, które będą nierentowne w dłuższej perspektywie. Należy promować przejście na nowe modele biznesowe i zawody w ukierunkowany sposób, na przykład poprzez inwestowanie w nowoczesną sieć drogową i kolejową, infrastrukturę cyfrową lub badania, które przyniosą korzyści jak największej liczbie sektorów.
