Polska, Niemcy i inne państwa europejskie muszą zintensyfikować współpracę w zakresie energetyki i sztucznej inteligencji, aby zabezpieczyć swoje gospodarki przed zagrożeniami cyfrowymi. Takie oczekiwania wyrazili eksperci z różnych firm podczas konferencji Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej (AHK Polska), która odbyła się 14 października 2025 roku w Warszawie. „Bez wspólnego rynku i długofalowej współpracy państw członkowskich nie uda się sprostać globalnym wyzwaniom technologicznym i związanym z bezpieczeństwem” – powiedziała dr Agnieszka Jankowska z T-Mobile Polska. Rozproszone systemy energetyczne, inwestycje w kompetencje cyfrowe oraz strategiczne projekty związane ze sztuczną inteligencją – jak podkreślali przedstawiciele firm – to tylko niektóre z niezbędnych elementów budowania cyfrowej niezależności Europy.
Europa już obecnie znajduje się w centrum codziennych ataków cyfrowych. Oprócz zapewnienia bezpieczeństwa fizycznego, które w obliczu wojny na Ukrainie stało się oczywistym priorytetem, należy również wzmacniać bezpieczeństwo energetyczne, gospodarcze, w tym świadomość społeczną dotyczącą zagadnień ekonomicznych, i bezpieczeństwo ekologiczne. „Bezpieczeństwo energetyczne to stawianie na energetykę rozproszoną. Dzisiejsze doświadczenia Ukrainy to potwierdzają”, zaznaczył Michał Popiołek, dyrektor zarządzający ds. bankowości globalnej i inwestycyjnej mBank. „W Polsce zainwestowaliśmy w rozproszone instalacje fotowoltaiczne, jest ich w kraju około 1,5 mln, rozwijamy sektor energetyki odnawialnej, co jest przyszłościowym kierunkiem i znacznie zwiększa bezpieczeństwo w tym obszarze.”
Bezpieczeństwo w obecnej sytuacji geopolitycznej i gospodarczej należy rozumieć wieloaspektowo, a działania należy podejmować pilnie, podkreślali zgodnie eksperci podczas dyskusji panelowej „Suwerenność cyfrowa: gospodarka i bezpieczeństwo w kontekście globalnym”. Wskazywali, że współpraca dotycząca suwerenności cyfrowej powinna się odbywać zarówno na poziomie krajowym jak i europejskim. Andrzej Dopierała, prezes zarządu Asseco Data Systems SA, stwierdził, że należy budować silny sektor cyfrowy w każdym państwie, ponieważ to wzmocni odporność całej wspólnoty. Należy podjąć strategiczne decyzje: jakie rozwiązania trzeba budować samodzielnie, na poziomie krajowym, co w ramach Europy, a co możemy pozyskać z zewnątrz. Budowanie odporności zaczyna się już na poziomie poszczególnych firm, ale wymaga szerszego wsparcia. „Konieczne jest budowanie suwerenności cyfrowej w oparciu o współdziałanie państwa, ośrodków naukowych i przemysłu”, podkreślił Dopierała. Wobec bardzo szybkiego rozwoju dziedziny, wyzwaniem pozostaje sprawne i szybkie finansowanie rozwoju przy jednoczesnym zapewnieniu transparentności.
Uczestnicy dyskusji wskazywali także na znaczenie budowania kompetencji cyfrowych. „W Europie jest potencjał intelektualny, żeby budować niezależność technologiczną”, mówił Jan Jakub Szczyrek, prezes spółki MindMade, Grupa WB. „Zapewnienie niezależności zależy jednak od inwestycji w wiedzę informatyczną oraz rozwijania umiejętności, ponieważ to pozwala działać proaktywnie”, podkreślał. Państwo powinno działać planowo i wspólnie z przemysłem, finansując innowacyjność. Ważna rola przypada m.in. takim instytucjom jak np. NCBR. Polskich przedsiębiorców stać już na to, żeby prowadzić własne badania, co wzmacnia niezależność cyfrową w dłuższej perspektywie, podkreślił Szczyrek.
Budowanie niezależności cyfrowej związane jest z koniecznością podejmowania działań na poziomie europejskim i likwidowanie barier utrudniających działalność przedsiębiorcom. „Współpraca jest kluczowa”, pokreśliła dr Agnieszka Jankowska, dyrektor ds. korporacyjnych i Public Affairs T-Mobile Polska. „Tylko dzięki wspólnemu, jednolitemu rynkowi europejskiemu możemy budować konkurencyjność i zapewnić suwerenność cyfrową.”
Obecnie wspólny rynek nie wykorzystuje swojego potencjału. „Startup, który chciałby rozwijać swoją działalność w ramach Unii Europejskiej musi dostosować się do 27 systemów krajowych. Utrudnia to osiągnięcie takiej skali działalności, jaką daje rynek USA czy kraje azjatyckie”, zaznaczyła. „Jest to poważnym ograniczeniem w budowaniu niezależności, ponieważ to właśnie skala działalności pozwala na wygenerowanie środków na rozwój.” Mimo głosów krytycznych dot. regulacji technologii cyfrowych należy jednak pamiętać, że pewien poziom regulacji jest potrzebny, ponieważ m.in. chronią one prawa konsumentów, zauważyła Jankowska.
Ważne jest także przemyślane kierunkowanie środków na budowanie cyfrowej niezależności i priorytetyzowanie strategicznych projektów, takich jak budowa gigafabryk AI, co pozwoli firmom skutecznie konkurować nie tylko w skali europejskiej, ale i globalnej. Takie projekty otwierają liczne możliwości współdziałania dla Polski i Niemiec. Obecne wyzwania w zakresie bezpieczeństwa, m.in. energetycznego, czy cyfrowego, przerastają możliwości poszczególnych krajów. „Deglobalizacja, o której się mówi, nie istnieje. Jesteśmy połączonymi naczyniami, należy zatem współdziałać, ale trzeba to kształtować mądrze i długofalowo, myśląc w perspektywie pokoleń, a nie lat.”, podkreśliła.
Dyskusję moderowała Ilona Antoniszyn, Head Political Affairs, Representation of Volkswagen AG in Poland. Rozmowa odbyła się w ramach trwających obchodów jubileuszowych AHK Polska. Już od 30 lat Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa wspiera współpracę gospodarczą między obu krajami i przyczynia się do wymiany poglądów. Obecnie zrzesza około 1200 firm członkowskich z Niemiec i Polski.
